ΣΜΑΡΑΓΔΙ

Το σμαράγδι ή σμάραγδος είναι μια διαφανής, βαθυπράσινη παραλλαγή της βηρύλλου, ενώ βγαίνει σε ορυχεία και σπηλιές. Το όνομα Σμάραγδος χρησιμοποιούνταν από τους Αρχαίους ‘Ελληνες για τους πολύτιμους πράσινους λίθους. Από την ελληνική λέξη σμάραγδος προήλθε η λατινική Smaragdus και Esmaralda/Esmaraldus (Εσμεράλδα/Εσμεράλδους). Απο αυτή τη λέξη προέρχεται και η αγγλική λέξη για το σμαράγδι Emerald (Έμεραλντ).

Τα πρώτα ορυχεία Σμαραγδιού, που ήταν από τους πιο διαδεδομένους πολίτιμους λίθους από την αρχαιότητα, λειτουργούσαν από το 3000 π.Χ. μέχρι το 1500 π.Χ. στην Ερυθρά θαλασσα και στην Αίγυπτο. Τα ορυχεία αυτά έγιναν γνωστά ως τα ορυχεία της Κλεοπάτρας, η οποία ήταν γνωστό ότι είχε ιδιαίτερη προτίμηση στα σμαράγδια. Αναφορές για το σμαράγδι υπάρχουν στη Βίβλο, από τον Ηροδότο και τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και στις Ινδουϊστικές Βέδες, όπου θεωρείται ο λίθος της τύχης και της καλής υγείας. Οι μονάρχες διέθεταν αρκετά σμαράγδια, από τα οποία τα περισσότερα σήμερα βρίσκονται σε συλλογές μουσείων.

Τα Σμαράγδια έγιναν γνωστά στην Ευρώπη και την Ασία, μετά την ανακάλυψη της Λατινικής Αμερικής από τους Ισπανούς κατά το 16ο αιώνα.

Το χρώμα και η καθαρότητα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην αξιολόγηση των Σμαραγδιών,τα οποία, όπως και όλοι οι χρωματιστοί πολύτιμοι λίθοι, διαβαθμίζονται με βάση 4 κύριες παραμέτρους(4c): Χρώμα, Καθαρότητα, Κόψιμο, Καράτια (Color, Clarity,Cut, Carat). 

ΧΡΩΜΑ

Το χρώμα διακρίνεται από τρεις παράγοντες: Την απόχρωση, τον κορεσμό και τον τόνο. Οι αποχρώσεις των σμαραγδιών κυμαίνονται από κίτρινο-πράσινο έως μπλε-πράσινο, με το πράσινο να είναι η κύρια απόχρωση, ενώ το κίτρινο και το μπλε αποτελούν δευτερεύουσες αποχρώσεις. Μόνο οι πολύτιμοι λίθοι των οποίων οχρωματικός τόνος κυμαίνεται από μεσαία έως σκούρα θεωρούνται σμαράγδια. Οι πολύτιμοι λίθοι με πιο ελαφρύ τόνο είναι γνωστοί με το όνομα Βήρυλλος. Σύμφωνα με τη χρωματική κλίμακα, το σημείο που ο τόνος είναι 0% είναι άχρωμο, στο 100% ο τόνος είναι αδιαφανής μαύρος, ενώ το πράσινο του σμαραγδιού κυμαίνεται στο 75 % του χρωματικού τόνου.

ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ

Τα σμαράγδια τείνουν να έχουν στην επιφάνειά τους πολλά εγκλείσματα και ρωγμές, οι οποίες μπορούν να παρατηρηθούν δια γυμνού οφθαλμού, σε αντίθεση με τα διαμάντια, τα οποία παρατηρούνται με φακό μεγέθυνσης 10 x. Έτσι, εάν ένα σμαράγδι δεν έχει ορατά εγκλείσματα στο μάτι θεωρείται άψογο. Οι πέτρες που δεν έχουν ρωγμές στην επιφάνεια είναι εξαιρετικά σπάνιες και ως εκ τούτου σχεδόν όλα τα σμαράγδια φροντίζονται έτσι ώστε να βελτιώσουν την φαινομενική τους καθαρότητα. Τα εγκλείσματα και οι ρωγμές μέσα σε ένα σμαράγδι περιγράφονται μερικές φορές ως jardin (γαλλικά για τον κήπο), λόγω της ποώδους εμφάνισής τους.

Οι εγκλίσεις κάθε σμαραγδιού είναι μοναδικές, και έτσι δεν είναι πάντα αρνητική η ύπαρξή τους, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό μιας συγκεκριμένης πέτρας και της προέλευσής της. Η σχετική ανομοιομορφία στην επιφάνεια των σμαραγδιών, ενισχύει περισσότερο την κοπή σμαραγδιών σε μορφή cabochon, παρά σε πολύπλευρα σχήματα. Τα πολύτιμα σμαράγδια συνήθως δίνουν ένα οβάλ κόψιμο ή το λεγόμενο Emerald cut, ένα ορθογώνιο κόψιμο με έδρες γύρω από την άνω επιφάνεια.

ΡΟΥΜΠΙΝΙ

Το ρουμπίνι, γνωστό κατά την αρχαιότητα ως «σάπφειρος πορφυρίτης» ή «σάπφειρος πορφυρίζων», θεωρείται ένας από τους τέσσερις πολύτιμους λίθους. Το όνομά του προέρχεται από τη λατινική λέξη ruber, που σημαίνει κόκκινο. Είναι ένα σκληρό ορυκτό, καθώς πρόκειται για παραλλαγή του κορουνδίου που είναι το δεύτερο σκληρότερο ορυκτό μετά το διαμάντι. Έχει κόκκινο χρώμα, εξαιτίας της παρουσίας χρωμίου, το οποίο και καθορίζει τους διάφορους τόνους κόκκινου που υπάρχουν στο ρουμπίνι, ενώ υπάρχουν ποικιλίες με ροζ, σκούρο κόκκινο και καφέ χρώμα.

Τα ρουμπίνια ήταν ιδιαίτερα γνωστά και αγαπητά ως ένδειξη δύναμης, αγάπης και συναισθήματος, ενώ έχουν αναφερθεί στη Βίβλο και έχουν χρησιμοποιηθεί και εκτιμηθεί από τους αρχαιότερους πολιτισμούς. Για πολλούς αιώνες, η πλειοψηφία των Ρουμπινιών προέρχονταν από τη Μοζαμβίκη και τη Μιανμάρ. Σήμερα, μερικά από τα μεγαλύτερα ρουμπίνια του κόσμου, βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Ουάσιγκτον. 

ΧΡΩΜΑ

Το χρώμα είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που επηρεάζει την αξία του ρουμπινιού. Ιδανικότερο χρώμα θεωρείται το λεγόμενο «αίμα περιστεριού», ενώ οι αποχρώσεις του μπορεί να κυμαίνονται από καφέ και μωβ έως πορτοκαλί και ροζ. Ωστόσο, ένα ρουμπίνι με φυσικό χρώμα είναι καλύτερης αξίας από ένα ρουμπίνι που το χρώμα τους έχει αποκτηθεί μέσω θερμικής διαδικασίας ή οποιασδήποτε άλλης επεξεργασίας.

ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ

Άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα ενός Ρουμπινιού είναι η καθαρότητά του, δηλαδή οι εγκλίσεις που περιέχει στο εσωτερικό του. Η παρουσία εγκλεισμάτων ρουτιλίου στο εσωτερικό ενός ρουμπινιού, δείχνουν ότι είναι φυσικό. Η καθαρότητα ενός ρουμπινιού καθορίζεται από τον αριθμό, το μέγεθος και τη θέση που έχουν τα εγκλείσματα στο εσωτερικό της πέτρας. Εσωτερικά και εξωτερικά, μπορεί να υπάρχει η παρουσία ρωγμών και κοιλοτήτων που επηρεάζουν τη διαύγεια του ρουμπινιού.

ΚΟΨΙΜΟ

Για να βελτιστοποιηθεί η φυσική τραχύτητα που παρουσιάζουν τα ρουμπίνια, κόβονται σε διάφορα σχήματα Oval, Cushion, Octagon, Pear, Heart, Square, Round, Marquise, Trilliant και Cabochon. Η κοπή αναφέρεται στην ακρίβεια των γωνιών, των αναλογιών, της συμμετρίας και ττου γυαλίσματος του ρουμπινιού. Το κόψιμο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που διέρχεται το φως μέσα από το ρουμπίνι και πως εξέρχεται με τη μορφή λάμψης.

ΚΑΡΑΤΙΑ

ΖΑΦΕΙΡΙ

Το όνομά του προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “Σάπφειρος”, οι οποία έχει τις ρίζες της στην εβραϊκή λέξη “σπιρ”, που σημαίνει αυτός που χαράσσει τα πάντα. Το Ζαφείρι είναι μια επίσης παραλλαγή κορουνδίου η οποία εμφανίζει ίχνη στοιχείων όπως σίδηρος, τιτάνιο, χρώμιο, βανάδιο ή μαγνήσιο. Το χρώμα του συνήθως κυμαίνεται από ανοικτό έως σκούρο γαλάζιο και μερικές φορές ιώδες.

Γνωστές ως ζαφείρια είναι και κάποιες άλλες ποικιλίες κορουνδίου με χρώμα καστανό, πράσινο, γκρίζο, πορτοκαλί, κίτρινο αλλά και άχρωμο. Η τελευταία ποικιλία μοιάζει λίγο με το διαμάντι.

Ως παραλλαγή κορουνδίου, όπως και το Ρουμπίνι, αποτελεί το δεύτερο σκλήροτερο ορυκτό μετά το Διαμάντι. Ωστόσο, παρά τη σκληρότητα του, μπορεί να χαραχτεί και να δημιουργηθούν επάνω του σχέδια, όπως συνηθίζεται στην ανατολή όπου δημιουργούνται στην επιφάνειά του διάφορες ανάγλυφες παραστάσεις.

Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα Ζαφειριών απαντώνται σε Σρι Λάνκα, Αυστραλία, Ν. Αφρική, Ινδία, Μαδαγασκάρη, Ταϊλάνδη και τις ΗΠΑ.

Το Ζαφείρι ήταν δημοφιλές από το Μεσαίωνα, καθώς το χρώμα της πέτρας συμβόλιζε τη σοφία και την πνευματική διαύγεια για πολλούς πολιτισμούς. Λέγεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες το φορούσαν κατά την επίσκεψη τους σε μαντείο, ενω οι Ινδουιστές το φορούσαν σε θρησκευτικές και λατρευτικές στιγμές και οι Βουδιστές πίστευαν ότι τους προσφέρει πνευματική επιφοίτηση, ενώ Χριστιανοί βασιλείς πίστευαν ότι έχει προστατευτικές ιδιότητες και γι’ αυτό φορούσαν δαχτυλίδια με ζαφείρι.

ΧΡΩΜΑ

Η διάκριση του χρώματος ενός ζαφειριού εξαρτάται από τρεις παράγοντες: την απόχρωση, τον κορεσμό και τον τόνο του πολύτιμου λίθου. Η απόχρωση είναι ένας βασικός παράγοντας για τον καθορισμό του χρώματος. Ενώ η απόχρωση ενός ζαφειριού μπορεί να κυμαίνεται από κίτρινο έως μπλε, συνηθίζεται το χρώμα να είναι ένας συνδυασμός αποχρώσεων. Για παράδειγμα, ένα μπλε ζαφείρι μπορεί να εμφανίζει και δευτερεύοντα χρώματα στη σύστασή του, όπως βιολετί ή πράσινο, γεγονός που επηρεάζει την εμφάνισή του. Ο χρωματικός τόνος περιγράφει πόσο ανοιχτό ή σκούρο θα είναι το χρώμα της πέτρας.Ο ιδανικός τόνος για τα ζαφείρια ποικίλλει ανάλογα την απόχρωση. Ο κορεσμός καθορίζει πόσο έντονη είναι η παρουσία ενός χρώματος στην πέτρα.

ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑ

Η καθαρότητα ενός ζαφειριού αρχίζει να διαμορφώνεται κατά τα πρώτα στάδια τη δημιουργίας ενός ζαφειριού, η οποία λαμβάνει χώρα στο εσωτερικό του φλοιού της γης κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Τα εγκλείσματα και τα ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στο εσωτερικό ενός ζαφειριού ευθύνονται για τη μοναδική εμφάνιση και το χρώμα του. Έτσι, κάθε ζαφείρι είναι μοναδικό και δεν υπάρχει ίδιο με αυτό ούτε εξωτερικά ούτε όσον αφορά την εσωτερική του δομή. Για να αξιολογηθεί η καθαρότητα ενός ζαφειριού, σημαντικό ρόλο παίζουν το μέγεθος, η θέση, η ποσότητα και η συνολική εμφάνιση των εγκλεισμάτων που βρίσκονται στο εσωτερικό του. Η παρουσία εγκλεισμάτων στο εσωτερικό του ζαφειριού μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση και τη λαμπρότητά του θετικα ή αρνητικά. 

Ενώ τα διαμάντια αξιολογούνται για την απουσία εγκλεισμάτων, όλοι οι πολύτιμοι λίθοι αναμένεται να έχουν κάποιο ποσοστο εγκλεισμάτων στο εσωτερικό τους, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξής τους ως φυσικοί κρύσταλλοι.

Στην αξιολόγηση της καθαρότητας ενός ζαφειριού, η βαθμίδα “eye-clean” που δηλώνει την οπτική καθαρότητα, σημαίνει ότι δεν παρατηρούνται εγκλείσματα με γυμνό μάτι. Τα ζαφείρια αυτής της κατηγορίας είναι εξαιρετικά σπάνια και πολύτιμα, καθώς, ακόμα και οι πιο πολύτιμοι λίθοι, αναμένεται να εμφανίζουν εγκλείσματα, ακόμα και όταν παρατηρούνται σε μεγέθυνση 10x.

ΚΟΨΙΜΟ

Μιλώντας για Ζαφείρια και πολύτιμους λίθους, ο όρος κόψιμο μπορεί να αφορά διάφορες έννοιες. Για παράδειγμα, μπορεί να αναφέρεται στις έδρες και το σχήμα ενός φινιρισμένου ζαφειριού ή στις αναλογίες και το φινίρισμά του. Οι αναλογίες αφορούν τις διαστάσεις και τη συνολική συμμετρία του πολύτιμου λίθου, ενώ το φινίρισμα περιγράφει την ακρίβεια με την οποία συναντώνται οι έδρες, το σχετικό μέγεθος, τον αριθμό εδρών και την ποιότητα φινιρίσματος του Ζαφειριού.

ΚΑΡΑΤΙ

Ο ρόλος που παίζει το βάρος των Ζαφειριών στην αξιολόγηση τους, διαφέρει ανάλογα με το  χρώμα.